Ford Fiesta mk6 (2001-2008)

Manualna skrzynia biegów IB5 Forda

Aby łatwo zapamiętać link do tej podstrony zeskanuj kod QR:

Historia skrzyni biegów IB5

Historia skrzyni sięga roku 1982, gdy powstała wersja B5. IB5 jest jej rozwinięciem. "I" oznacza "improved" i została zaprezentowana w roku 1995. W tej skrzyni biegi I i II są podwójnie zsynchornizowane, co poprawia jakość załączania biegów. Skrzynia była modernizowana  drugiej połowie orku 2005 i pod koniec roku 2009, zmiany dotyczyły ulepszeń mechanizmu różnicowego.

Od początku swojego istnienia jest to pięcio-biegowa skrzynia z niezsynchronizowanym biegiem wstecznym. Przez wiele lat skrzynia miała bardzo krytykowaną wadę polegającą na trudności w załączeniu biegu wstecznego, gdzy auto wcześniej jechało do przodu. Problem ten dotyczy wszystkich Fiest 2001-2008. Ford dopiero we wrześniu 2010 zmodyfikował synchronizator biegu V, który wyhamowuje wałek wejściowy i poprawia załączanie biegu wstecznego. Oznacza to, iż bliźniaczy Ford Fusion z końca swojej produkcji miał montowaną ulepszoną skrzynię. Dziś taka skrzynia na rynku wtórnym to "biały kruk".

Wersje skrzyń biegów w Fieście mk6

W Fordzie Fiesta 2001-2008 ręczna skrzynia biegów jest najpopularniejszą wersją. Ponad 85% wszystkich Fiest jest w nią wyposażonych. Półautomatyczna skrzynia "durashift" to 10-12%, a automatyczna skrzynia stanowi tylko kilka procent ogółu. Podział na silniki i wersje skrzyń:

• 1.25, 1.3, 2.0, 1.6 TDCi  = manualna IB5
• 1.4, 1.4 TDCi = manualna IB5, półautomatyczna IB5
• 1.6 = manualna IB5, automatyczna AW81-40

Skrzynia biegów manualna IB5 przeszła kilka aktualizacji istotnych z punktu widzenia użytkownika Fiesty/Fusion:
2005 rok = nie jest konieczne ustawianie napięcia wstępnego mechanizmu różnicowego
2009 rok = zmienione przewody zasilające, budowa i mocowanie siłownika sprzęgła
2010 rok = zmieniony synchronizator 5 biegu
O ile rok 2005 dotyczy Fiesty/Fusion, o tyle dalsze zmiany dotyczą tylko Fusion, zastosowanie ich w Fieście jest możliwe, gdy zachowamy zgodność skrzyni i silnika (pojemności) oraz wymienimy siłownik sprzęgła na nowy. W Fieście np dla silnika 1.6 występowała wersja "Sport", której w Fusion nie było i dla 1.6 była dostępna tylko wersja normalna. Ma to istotne znaczenie dla przełożeń. W Fusion nie było też silnika 1.3 oraz 2.0, dla tych silników nie dopasujemy zmodyfikowanych skrzyń z Fusion.

Sterowanie pracą skrzyni

W samochodzie kierowca ma do dyspozycji lewarek połączony dwoma linkami ze skrzynią biegów. Jedna linka służy do przełączania biegów i załączenia odpowiedniego biegu, druga linka służy do wybierania odpowiedniego biegu.
Na zdjęciu:
czerwona linka = linka przełączania
niebieska linka = linka wybierania

Bieg wsteczny znajduje się zaraz pod biegiem V, bez zabezpieczenia przy włączaniu. Próbując podczas jazdy załączyć bieg wsteczny, myśląc że włącza się bieg VI, użytkownik niszczy skrzynię biegów i może doprowadzić do wypadku. Podczas jazdy do przodu wałek wejściowy obraca się. Gdy chcemy włączyć bieg wsteczny, wałek wejściowy musi się zatrzymać, ale bardzo często bezwładnie kręci się, choć auto nie jedzie. Dlatego podczas włączania wstecznego następuje zgrzyt. Ten można wyeliminować włączając I bieg przed włączeniem wstecznego.
Zgrzyty w skrzyni prowadzą też do powstania drobin/opiłków metalu, które mieszają się z olejem w skrzyni i zakłócają jej pracę. Skrzynia co prawda posiada magnes, wyłąpujący opiłki metalu, ale jak jest ich dużo, to magnes nie pomoże. Dlatego też należy w skrzyni zmieniać olej i magnes (położony na śrubie wybieraka) czyścić.

Linki podlegają regulacji, zużyciu podlegają plastikowe zaczepy linek oraz wybieraka. Zaczepów nie naprawia się, można je tylko wymienić. Linki należy kupować nowe, wybierak można kupić używany. Mechanizm załączania biegów nie ma żadnego elektrycznego wsparcia. Auto nie posiada informacji o ekonomice jazdy, preferowanym biegu jazdy.

Sprzęgło

Skrzynia też jest połączona w swojej pracy ze sprzęgłem. Nie ma różnicy w budowie sprzęgła oraz wysprzęglika oraz pompy sprzęgła dla wersji przed i po liftingu. Istotna jest tylko średnica tarczy sprzęgła zależna od silnika

• 190mm = silniki 1.3 , 1.25 , 1.4
• 210mm = silniki 1.4TDCi , 1.6TDCi , 1.6
• 220mm = silnik 2.0

Gdy objawy wskazują na zużycie tarczy lub docisku sprzęgła, należy wymienić równocześnie obie części. Nie wymienia się ich osobno, nie naprawa się ich, nie regeneruje się ich. Wysprzęglik warto wymienić zawsze podczas wymiany innych elementów, nie trzeba, ale jego wymiana zawsze wiąże się z demontażem skrzyni biegów, tak jak do wymiany samego sprzęgła. Pompę sprzęgła można wymieniać w dowolnym momencie.

Sprzęgło skrzyni biegów jest obsługiwane płynem hamulcowym (ten sam zbiornik co do hamulców) o specyfikacji Super DOT-4 ESD-M6C57-A lub WSSM6C57- A2 lub lepszej (musi być kompatybilne wstecz z tym).

Tryby pracy skrzyni biegów

Wymiana oleju w skrzyni IB5

Sprawę wymiany oleju opisałem na osobnej podstronie o wymianie oleju

Objawy i diagnostyka

objawy: sprzęgło się ślizga
diagnostyka: awaria pompy sprzęgła, zużyta tarcza lub docisk sprzęgła, wyciek płynu hamulcowego

objawy: sprzęgło szarpie lub wibruje
diagnostyka: zużyta tarcza lub docisk sprzęgła albo koło zamachowe

objawy: sprzęgło nie rozłącza się poprawnie
diagnostyka: zapowietrzony układ sprzęgła, za mało płynu hamulcowego

objawy: zmiana biegów jest utrudniona
diagnostyka: linki zmiany biegów do regulacji lub wymiany, zużyte synchronizatory skrzyni, albo koła zębate

objawy: wycieka płyn hamulcowy:
diagnostyka: wlany niewłaściwy płyn, zużyte przewody sprzęgła, awaria siłownika sprzęgła

objawy: wycieka olej ze skrzyni biegów
diagnostyka: uszkodzony uszczelniacz półosi napędowej, uszkodzone uszczelnienie skrzyni biegów

Sprawdzanie poprawnej pracy pedału sprzęgła

1. Uruchom silnik
2. Pedałem gazu ustaw 2000 obr/min
3. Włącz IV bieg
4. Zwolnij powoli pedał sprzęgła, gdy to załączy się bez szarpnięć, sprzęgło działa poprawnie

Naprawa uszkodzonej skrzyni biegów

Naprawa jest nieopłacalna. Serwisy za wyjęcie skrzyni biegów (płacimy już koszt wymiany sprzęgła, bo to prawie te same czynności) i jej rozebranie i samą ocenę uszkodzeń liczą sobie nawet 2 tysiące zł. Same części do skrzyni są relatywnie tanie, od kilkudziesięciu złotych po kilkaset. Naprawa uszkodzeń to będzie dodatkowy tysiąc zł. W przedziale 3-4 tys zł zamkniemy koszty.

Ceny części

• sprzęgło (tarcza+docisk) = 500-800zł
• wysprzęglik = 100-150zł
• pompa sprzęgła = 150zł
• półoś napędowa = 500-800zł (są dwie, więc należy cenę pomnożyć x2)
• skrzynia biegów IB5 nowa = 6000-8000zł
• skrzynia biegów IB5 regenerowana = 1200-1500zł
• skrzynia biegów IB5 używana = 150-1900zł

Nie należy kupować używanych części związanych ze sprzęgłem. Kupując używaną skrzynię warto znać jej przebieg i mieć możliwość ewentualnego zwrotu, gdyby wnętrze skrzyni było uszkodzone.